موقعيت: خيابان استانداري

سال تاسيس: در اواخر سلطنت شاه سليمان يا در عهد شاه سلطان حسين

 اين بنا به طور كامل با چوب بست ساخته شده بام آن مسطح بر پايه هاي بلند ضخيم پوشيده از طلا نهاده شده است

 در اوايل جنگ جهاني اول به عنوان انبار مورد استفاده واحدهاي نظامي و سپس به جايگاه دسته موزيك نظامي تبديل مي شود

 حدود ۸۰سال قبل پس از تخريب ساختمان هاي چپ و راست تالار اداره باستان شناسي با مرمت بنا از ويراني آن جلوگيري كرده و سپس ساختمان براي استقرار اداره معارف عمومي در نظر گرفته مي شود

عمارتی که به نام تالار اشرف ناميده می شود باقيمانده کاخ های عصر صفوی است که در منطقه دولت خانه در کنار قصرهای ديگری همچون تالار سرپوشيده، کاخ هشت بهشت، کاخ پشت مطبخ، رکيب خانه و تالار تيموری مجموعه ای از کاخ های باشکوه آن روزگار را تشکيل می داده است.

کلمه «اشرف» باعث شده تا برخی ساختمان اين عمارت را به «اشرف افغان» نسبت دهند. اما مطالعات محققين و پژوهشگران بيانگر اين نکته است که «تالار اشرف» در زمان شاه عباس دوم ساخته شده و در عصر جانشين او شاه سليمان کامل شده است.

اين اثر زرنگار از لحاظ هنر تزئين و نقاشی و مقرنس های زيبا و گچبری و طاقهای متناسب ضربی جلوه و شکوهی خاص دارد.

بسياری از خارجيانی که در روزگار صفويه و بعد از آن دوران به شهر اصفهان آمده اند تالار اشرف را بنائی نفيس، شکوهمند و زيبا توصيف کرده اند.

برخی از محققين نوشته اند در اوائل جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ ميلادی) تالار اشرف انبار علوفه بوده و بعد از آن يکی از واحدهای نظامی در آن مستقر شده است و در اين زمان بوده است که گچبريها و نقوش زيبای کاخ را در زير اندودی از گچ پنهان کرده اند.

در اواخر دوره قاجار، مرمت هائی در آن صورت گرفت و از ويرانی نجات يافت. پس از اين تعميرات بود که به اداره معارف وقت اختصاص يافت. بعد از دوران قاجار تعميرات بيشتری در عمارت به عمل آمد و نقاشی هائی که از زير گچ خارج شده بودند به وسيله استادکاران و نقاشان برجسته و هنرمند اصفهان ترميم شدند.

در حال حاضر عمارت تالار اشرف يکی از بناهای بسيار معروف اصفهان است. اين شهرت بيشتر به خاطر نقاشی های زرنگار و گچبريهای پرکار آن است

هزارتويي خيال انگيز، بر آستان طبقه هشتم بهشت

 موقعيت: خيابان باغ گلدسته پارك شهيد رجائي

 سال تاسيس: ۱۰۸۰ هجري (دوره شاه سليمان)

 از آثار قابل توجه اين كاخ عبارت است از:

 كاشيكاري انواع پرندگان و حيوانات درنده و خزنده در نماي بيروني كاخ

زيباترين کاخ عالم :

از کليه کاخهای با صفا و کلاه فرهنگی هائی که در کنار چهارباغ احداث شده بود فقط کاخ هشت بهشت باقی مانده است. اين عمارت باشکوه که روزگاری زيباترين کاخ عالم هم ناميده می شد در سال ۱۰۸۰ هجری و به روزگار شاه سليمان صفوی در نزديکی باغ بلبل ساخته شد.

اين بنای دو طبقه با طاقهای زيبا و تزئينات فراوان و هماهنگ دست به دست هم داده تا يکی از نمونه های درخشان معماری عصر صفويه را به نمايش بگذارند.

کليه سياحان و جهانگردانی که از اصفهان بازديد کرده و موفق شده اند به درون کاخ هشت بهشت راه يابند آن را بهترين بناهای دنيا ناميده اند. يکی از آنها کاخ هشت بهشت را با عبارت «... فرح انگيز تر از مجلل ترين کاخهای ممالک اروپايی» توصيف کرده است.

باغ وسيعی که عمارت در آن واقع شده جزئی از باغ بزرگ نقش جهان بوده است که شاه اسماعيل اول احداث کرد و در زمان جانشينان او بخصوص شاه عباس اول به قطعات متعددی تقسيم شد.

اين قصـر با شکوه از همان ابتدای احداث «عمارت هشت بهشت» «هشت به هشت» و «هشت در بهشت» ناميده می شده است.

ساختمان كاخ:

بخش مرکزی کاخ به صورت ۴ صفه ساخته شده و ايوان آن رو به شمال است. سقفی که بر فراز اين بنای ۴ صفه استوار است پوشيده از مقرنس های گچی خوش رنگ و خوش طرح است.

اتاقهای طبقه اول در ۴ گوشه عمارت تزئيناتی از گچبری و نقاشی دارند. در طبقه دوم عمارت نيز مجموعه ای از رواق ها و اتاقها و طاقها و پنجره ها بر نفاست و زيبائی آن می افزايد. اين طبقه به راهروها و اتاقهای متعددی تقسيم شده که هر يک تزئينات خاصی دارند. در برخی حوض آب و در بعضی بخاری های ديواری تعبيه شده اند ديوارها را نيز آينه های فراوان می پوشانيدند تمام سقف های کاخ را نيز موزائيک های بسيار عالی پوشانيده و دالانها و غلام گردش های بسيار زيبا و هماهنگ آنها را احاطه کرده اند.

تزئينات عمارت در دوران صفويه به حدی باشکوه و هنرمندانه بوده که هيچ سياحی از اعجاب و تحسين آنها خودداری نکرده است.

آنچه در اين عمارت حائز اهميت است ارتباطی است که ميان فضاها و قسمت های مختلف آن پديد آمده است. اين ارتباط باعث شده تا عمارت هشت بهشت اصفهان در عين تنوع و گوناگونی و تعدد فضا از وحدت و يکپارچگی و تزئينات قابل توجه برخوردار شود.

متأسفانه امروز از نرده های چوب زرنگار و قابها و جام های بلور و آلت های شيشه ای رنگارنگ ظريف اثری بر جای نمانده است چرا که در دوره های بعد از صفويه و بخصوص در عصر قاجاريان تغييرات بسياری در آن داده شد. اين تغييرات به حدی است که برخی از سياحان آن را از دوران قاجار به حساب آورده اند.

در اواخر دوران قاجار عمارت هشت بهشت به مالکيت خصوصی اشخاص در آمد و از زيورهای نفيس و گرانبهای دوره صفويه عاری گرديد بطوری که امروز از آن همه شکوه و فريبندگی داخل کاخ و درختان چنار و تناور و گلهای ياس سفيد و سرخ که در حاشيه خيابان های آن روئيده بودند و همچنين از آب نماها و جوی های آب روان اثری بر جای نمانده است. با همه دخل و تصرفات به گفته «آندره گدار» که سالها باستانشناسی ايران را اداره کرده است:

« ... کاخ هشت بهشت با تالاری که از هر سو باز است و با چهار عمارت کلاه فرنگی در طبقه هشت بهشت در چهار گوشه خود هنوز هم ترکيب اصلی و مختصری از لطف و ملاحت روزگاران گذشته را حفظ کرده است.»

ذکر اين نکته مناسبت دارد که تزئينات اين کاخ هشت گوشه که نشانه روحيه معماری و تزئينات اواخر دوره صفوی است به همراه ساختمان آن که ميان باغ واقع شده است بعدها به فراوانی مورد تقليد قرار گرفته است.